خوش آمدید - امروز : سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
خانه » آموزش موسیقی » دستگاه ها

دستگاه ها

موسیقی ایرانی شامل چند دستگاه است؟

موسیقی ایرانی شامل چند دستگاه است؟

موسیقی ایرانی شامل چند دستگاه است؟

موسیقی سنتی ایرانی یکی از غنی‌ترین و متنوع‌ترین موسیقی‌های جهان است که در طول تاریخ بسیاری از هنرمندان و موسیقیدانان برجسته را به دنبال داشته است. این موسیقی شامل سبک‌های مختلفی مانند موسیقی کلاسیک، موسیقی محلی و موسیقی بخش‌های مختلف ایران است. موسیقی سنتی ایرانی با استفاده از سازهای مختلفی از جمله تار، سه‌تار، سنتور، نی، دف و … اجرا می‌شود. در این موسیقی، آهنگ‌ها به صورت آزاد و بدون نت‌های دقیق اجرا می‌شوند و هر اجرای آهنگ به شکل منحصر به فرد خود است. موسیقی سنتی ایرانی برای بسیاری از ایرانیان چشم‌انداز زندگی و هویت فرهنگی است. این موسیقی در ایران و کشورهای همسایه مانند ترکیه، افغانستان و پاکستان نیز شناخته و محبوب است. در این موسیقی، هنرمندان بسیاری وجود دارند که ...

✔️ ادامه مطلب...

دستگاه راست‌پنج‌گاه

دستگاه راست‌پنج‌گاه

دستگاه راست‌پنج‌گاه

دستگاه راست‌پنج‌گاه را می‌توان یکی از دستگاه‌های بسیار قدیمی نامید. این دستگاه بسیار شبیه به ماهور است و باید گوش نوازنده ویا خواننده بسیار دقیق و آشنا به این دستگاه باشد. دیدگاه رایج غلطی وجود دار که بیان می کندتفاوت این دستگاه با ماهور این است که در ماهور تحریرها بالا رونده است ولی در راست پنجگاه تحریرها پایین رونده‌است اما به حقیقت امر این گونه نیست. از این دستگاه می‌توان به پرده‌گردانی به دستگاه‌های دیگر وارد شد. محمدرضا لطفی به همراه محمدرضا شجریان آثار بسیار زیبا و شاخصی در این دستگاه ارائه کرده‌اند که می‌توان به: راست پنجگاه اجرای حافظیه شیراز، چشمه نوش و قافله‌سالار اشاره کرد. این دستگاه را به تعبیر عرفانی استاد مجید کیانی می توان نمود مقام "حیرت" ...

✔️ ادامه مطلب...

دستگاه نوا

دستگاه نوا

دستگاه نوا

این دستگاه در گذشته جزئی از دستگاه شور بوده است. دستگاه نوا را آوازی در حد اعتدال که آهنگی ملایم و متوسط، نه زیاد شاد و نه زیاد حزن‌انگیز دارد، می‌شناسند. نوا یک از دستگاه‌هایی است که به ندرت توسط اساتید اجرا می‌شود و آوازخوانان جوان بیشتر به سمت شور و متعلقات آن (به علت سادگی و روان‌تر بودن) تمایل دارند. بسیاری از اساتیدی هم که این دستگاه را اجرا کرده‌اند، آن اثر تبدیل به یکی از ماندگارترین آثار آنان شده است. مانند چهره به چهره محمدرضا لطفی، نی‌نوا حسین علیزاده، نوا و مرکب خوانی پرویز مشکاتیان و دود عود پرویز مشکاتیان. هر چند که بعضی از اساتید مثل علینقی وزیری و روح‌الله خالقی، نوا را مشتق از شور شناخته‌اند، ...

✔️ ادامه مطلب...

دستگاه همایون

دستگاه همایون

دستگاه همایون

ین دستگاه به تناسب نام خود، حالتی شاهانه، اشرافی و باوقار دارد، ولی با این حال زمینهٔ اجرای بسیاری از لالایی‌ها و زمزمه‌های متداول در نقاط مختلف ایران است. همچنین از نغمه‌های این دستگاه در موسیقی زورخانه نیز استفاده می‌شود. به دلیل استفاده از یک گام خاص و تفاوت محسوس در گام بالا رونده و پایین رونده دستگاه همایون منحصر به فردترین دستگاه موسیقی ایرانی به شمار می‌رود. مقایسه سایر دستگاه‌های موسیقی ایرانی با موسیقی دیگر ملل و خصوصاً کشورهای هم‌جوار تشابه و یکسان بودن ریشه برخی را نشان می‌دهد. اما این مطلب در مورد دستگاه «همایون» صادق نیست. دستگاه همایون و یا به تعبیری «دستگاه عشاق»[نیازمند منبع]، با حالت محزون و اسرار آمیز خود گوشه‌های متعددی دارد که گوشه «بیداد» اوج ...

✔️ ادامه مطلب...

دستگاه چهارگاه

دستگاه چهارگاه

دستگاه چهارگاه

ویژگی های علمی این دستگاه، از نظر علم موسیقی یکی از مهم‌ترین و زیباترین مقامات ایرانی است. گام آن مانند شور و همایون، پایین رونده و مثل گام ماهور و اصفهان بالارونده می‌باشد، چرا که در دو حالت محسوس است. یعنی می‌توان گفت که این گام، مخلوطی از گام سه‌گاه و همایون است و اگر نت دوم و ششم گام ماهور را ربع پرده کم کنیم، تبدیل به چهارگاه می‌شود. در گام چهارگاه همیشه دو علامت نیم پرده برشو و دو علامت ربعی فرو شو با هم وارد شده‌اند و فواصل درجات این گام نسبت به تونیک عبارت‌اند از: دو نیم بزرگ، سوم بزرگ، چهارم درست، پنجم درست، ششم نیم بزرگ، هفتم بزرگ و هنگام، که دانگ‌های آن هم با یکدیگر برابرند. ...

✔️ ادامه مطلب...

دستگاه سه‌گاه

دستگاه سه‌گاه

دستگاه سه‌گاه

دستگاه سه‌گاه، یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی است. این دستگاه تقریباً در همه ممالک اسلامی متداول است. این دستگاه بیشتر برای بیان احساس غم و اندوه که به امیدواری می‌گراید مناسب است. آواز سه گاه بسیار غم انگیز و حزن آور است.گوشه‌های مهم این دستگاه عبارت‌اند از: در آمد، مویه، زابل، مخالف، حصار، گوشه‌های دیگر مانند: آواز، نغمه، زنگ شتر، بسته نگار، زنگوله، خزان، بس حصار، معربد، پهلوی(رجز)، حاجی حسینی، مغلوب، دوبیتی، حزین، دلگشا، رهاوی، مسیحی، ناقوس، تخت طاقدیس، شاه ختایی(حدی)، مداین، نهاوند. آوازی است بی نهایت غمگین و ناله‌های جانسوز آن ریشه و بنیاد آدمی را از جا می‌کند و از راز و نیاز عاشقان دوری کشیده و از بیچارگی بی نوایان و ضعیفان گفتگو می‌کند (روح الله خالقی- ...

✔️ ادامه مطلب...

دستگاه شور

دستگاه شور

دستگاه شور

دستگاه شور پس از ماهور ساده ترین دستگاه در موسیقی ایرانی است که دارای چهار آواز(ابوعطا، بیات ترک،افشاری و دشتی) و تعدادی گوشه می باشد. دستگاه شور پس از ماهور ساده ترین دستگاه در موسیقی ایرانی است که دارای چهار آواز(ابوعطا، بیات ترک،افشاری و دشتی) و تعدادی گوشه می باشد. چگونگی پیدایش شور: اگر درجه چهارم گامهای ماهور را ربع پرده افزایش دهیم به شور تبدیل می شود که تنیک گام شور حاصل ، درجه سوم ماهور است. بنابراین فواصل گام شور نسبت به تنیک این چنین است: دوم نیم بزرگ سوم کوچک چهارم و پنجم درست ششم و هفتم کوچک و اکتاو درست. با توجه به فاصله های موجود دانگهای این گام بر هم منطبق نیستند.چون : دانگ اول: از دو فاصله دوم نیم بزرگ و ...

✔️ ادامه مطلب...

دستگاه ماهور

دستگاه ماهور

دستگاه ماهور

دستگاه ماهور یکی از گسترده‌ترین دستگاه‌های موسیقی ایرانی است و در ردیف‌های گوناگون در حدود ۵۰ گوشه دارد. دستگاه ماهور به علت حالت و ملودی روانی که دارد اغلب به صورت موسیقی شاد در جشن‌ها و اعیاد نواخته می‌شود. این دستگاه دارای گوشه‌های متنوعی است که با مقام‌های کاملاً متفاوت در سه بخش بم، میانی و زیر اجرا می‌شود. ناگفته نماند تمام گوشه‌ها به وسیلهٔ فرود به درآمد رجعت می‌کنند. طبق تعبیر متافیزیکی استاد مجید کیانی درباره ی موسیقی ایرانی ، "ماهور" آغاز روز، آغاز زندگی، شور و جوانی، غرور و توانگری، بی نیازی، سلحشوری و استغنا است. (مقام استغنا در هفت وادی عرفان) ماهور «دو ماهور دو، ماهوری است که گام آن از دو شروع می‌شود. یعنی نت شاهد آن دو می‌باشد ...

✔️ ادامه مطلب...

تمام حقوق مادی , معنوی , مطالب و طرح قالب برای این سایت محفوظ است