کلیدهای سیاه پیانو

در این قسمت قصد دارم راجب کلیدهای سیاه پیانو صحبت کنم، و ببینیم بین اینها با کلیدهای سفید چه تفاوتی وجود داره.

قبل از هر چیز، اگر پست ” شناخت کلید های پیانو، و نت های مربوط به آن ها “رو مطالعه نکردن، اول پیشنهاد میکنم حتما اون رو بخونین، بعد ادامه ی این پست رو ببینین.

برای فهم کلیدهای پیانو، ابتدا باید معنی “پرده” رو فهمید، و قبل از اون معنی “اکتاو“ رو. به تعریف زیر از “اکتاو”، که از سایت ویکی پدیا گرفتم دقت کنین دوستان:

” اُکتاو (به انگلیسی ( Octave :گاه به اختصار به صورت ۸ve و P8 نیز نوشته می‌شود در زبان لاتین یعنی عدد هشت. اکتاو در موسیقی نشان دهنده ی هفت نُتِ پایه‌ای Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si موسیقی و نت هشتم که تکرار نت Do اول با فاصله نت هفت است، می‌باشد. هر ساز دارای دامنه خاصی از لحاظ تکرار این نت‌ها می‌باشد و دامنه سازها را اغلب با شمارش مجموع این هشت نت که برابر با یک اکتاو می‌باشد می‌سنجند. بدیهی‌ست که سازهای مختلف دارای تعداد اکتاوهای مختلف می‌باشند.

در واقع بازه­ی اصوات موسیقی به زیربازه­هایی به نام اکتاو بخش می­شود. یک اکتاو بازه فرکانسی را شامل می­شود که فرکانس انتهای آن دو برابر فرکانس ابتدای­ آن است. پس فرکانس هر نت ۲ برابر فرکانس نت هم­نام خود در اکتاو قبلی است (برای نمونه لا در اکتاو ۳ فرکانس ۴۳۷ هرتز، و لای اکتاو ۴ فرکانسی برابر ۸۷۴ هرتز دارد). فرکانس نت­هایی که با فاصله­ی یکسان از نظر موسیقی به ترتیب دنبال هم قرار می­گ‌یرند، تشکیل تصاعد هندسی می­دهند. ”

بصورت خلاصه میشه گفت: یک اکتاو، یعنی هفتا نُت الفبای موسیقی، به اضافه ی هرچی کلید سیاه بینشون هست، روی پیانو. یعنی همون عکس زیر، که قبلا هم دیدین:

خوب، حالا تعریف پرده:

” در سیستم کلاسیک، یک اکتاو به دوازده فاصله برابر تقسیم می‌شود که به هر یک از این فواصل یک نیم‌پرده گفته می‌شود، و جمع هر دو نیم‌پرده را یک پرده می‌گویند. ”

بازهم به صورت ساده تر میشه گفت: بجای استفاده از کلمه ی “فاصله” بین کلیدهای پیانو، میگن “پرده”. این واژه در آلات موسیقی دیگه هم استفاده میشه. ولی نکته ای که مهم هست اینه که در پیانو، بین هر کلید با کلید کناری، نیم پرده فاصله هست، نه یک پرده. به عکس زیر دقت کنین دوستان:

طبق این عکس، ما میفهمیم که بین کلید دو، با کلید سیاه بعدیش نیم پرده فاصله هست، از اون کلید سیاه تا کلید سفید بعدی که میشه ر، اونم نیم پردست، به همین تریتیب بین کلید ر تا کلید سیاه بعدیش نیم پرده فاصله هست، و … . طبق این روند قطعا بین کلید می با کلید فا میشه نیم پرده فاصله، بین کلید فا و کلید سیاه بعدیش نیم پرده، بین کلید سل با کلید لا میشه یک پرده (که حاصل جمع نیم پرده + نیم پرده هست). در آخر هم بین کلید سی و کلید دو در اکتاو بعدی هم نیم پرده فاصله هست.

حالا واسه اینکه هی نگن “کلید بعدی بعد از مثلا کلید دو”، میان و اسم گذاری میکنن کلیدهای سیاه رو. البته با توجه به جهت حرکت شما از کلید سفید کناری به کلید سیاه مورد نظر! مثلا: اگه از سمت کلیدهای بم، از روی یه کلید سفید برید روی یه کلید سیاه، اسمش رو با نام همون کلید سفید میخونین، اما جلوش میگین “دیِز”. مثلا: اگه از روی کلید دو برم به سمت کلید سیاه طرف راستش، اون کلید سیاه میشه دو دیز. حالا در نظر بگیرین روی کلید لا هستیم، اگه بریم به سمت راست، کلید سیاه بعد از کلید لا اسمش میشه لا دیز، و اگه بریم به سمت چپ، اسمش میشه لا بِمُل. سادست. به عکس زیر دقت کنین دوستان عزیز:

علامت دیز شارپ ( # ) هست، و علامت بمل هم یه حرف b انگلیسی کوچیک جلو هر حرف نشون دهنده ی نُت. درست مثل عکس بالا.

حالا وقتی خوب دقت کنیم میبینیم که دو دیز، همون ر بمُل هست. یعنی اسم این کلید متناسب با جهت حرکت ما از سمت راست به چپ، یا چپ به راست مشخص میشه، که کاربردش در مسئله ی گام ها هست که در مرحله ی بعدی خدمت دوستای گُلَم توضیحاتش رو مفصل خواهم آورد.