در یک کلام می توان گفت نانوتکنولوژی مادر تکنولوژی های آینده بوده و نتیجه آن دوباره سازی جهان مادی بشر با ساختار اتم به اتم خواهد بود و این مساله در تمام شئونات زندگی تاثیر خود را خواهد گذاشت.
در این مقاله سعی خواهم نمود شما را با بعد دیگری از تاثیر نانوتکنولوژی بر زندگی روزمره و تاثیرات روحی و روانی آن آشنا نمایم.مقوله ای به نام نانوموسیقی، که از ترکیب دو کلمه نانوتکنولوژی و موسیقی گرفته شده است.
جدای از تکنولوژی ساخت ادواتی همچون سی دی، حافظه های ذخیره سازی موسیقی ،دی وی دی و غیره که از تکنولوژی های برتر برای ساخت آنها استفاده می شود و برگ برنده در این میان از آن شرکت هایی خواهد بود که از فناوری های بالا دستی بهره مند بوده و هر روز پا به پای تحقیقات ،محصولات جدیدی را عرضه نمایند.
امروزه ساخت ادوات موسیقی نیز بیش از پیش از تکنولوژی های بالا و نیز نانوتکنولوژی بی بهره نبوده و نکته جالب اینست که در ساخت سازهایی کاملا چوبی نیز دخالت فناوری های پیشرفته را شاهدیم.شاید درک این موضوع کمی مشکل باشد اما قبل از آنکه در این خصوص توضیحات بیشتری داده شود لازم است کمی بیشتر با فرایند صدا دهی سازهای موسیقی آشنا شوید.
سازهای موسیقی از حیث جنس به سازهای چوبی ،فلزی و پوستی تقسیم بندی می شوند.جدای از سازهای پوستی ، دانستن علت تفاوت بسیار زیاد در قیمت میان سازهای از یک جنس مثلا فلوت نقره به درک موضوع کمک شایانی می نماید ونیز تفاوت قیمت سازی همچون تار که حتی توسط یک نفر ساخته شده است از جمله نکات جالب مورد بحث می باشد.
صدا دهی سازهای فلزی ناشی از ارتعاشات اتم ها و ملکولهای تشکیل دهنده بوده و در کیفیت صدای ساز در کنار عواملی چون طراحی ، ابعاد و وزن ساز نقش به سزایی در شکل گیری هارمونیک ها وسایر خصوصیات صدای ساز ایفا می نماید.استفاده از سایر فلزات مناسب و ساخت آلیاژهای ویژه از اسرار سازندگان ساز های بادی فلزی به شمار می آید،چنانکه کم یا زیاد نمودن یک فلز به اندازه کمتر از یک میلیاردم در مقیاس می تواند به شکل گیری هارمونیک های جدیدی منجر شده که طبیعتاً در صدا دهی و کیفیت صدای ساز نیز نمودار خواهد شد،بنا براین تجزیه و تحلیل ساز های گران قیمت فلزی در آزمایشگاه های فیزیک اتمی با بکارگیری دستگاه های تشخیص ساختار اتمی این امکان را به وجود می آورد که از نتایج تحقیقات سازندگان ادوات موسیقی بهره مند گردید. تحقیقات نشان می دهد که فلوت های طلا – پلاتین به مراتب دارای کیفیتی برتر از فلوت های طلا- نقره بوده و فلوت های نقره ، نقره با روکش طلا ،کروم- نقره ،کروم با روکش نقره در رتبه های بعدی قرار دارند.
اما نکته جالب توجه،به کارگیری تکنولوژی نانو در ساخت سازهای چوبی است.
در بررسی های به عمل آمده در خصوص چگونگی صدا دهی سازهای چوبی به خصوص ویلن های استرادیوواریوس (استرا) به روش پراش اشعه ایکس(XRD) ونیز مشخصه های الکتریکی و آکوستیکی چوب همچون امپدانس (z) در کنار آنالیز سطحی آوند های چوب از نظر سختی و میزان فشردگی لایه ها با به کارگیری میکروسکوپ الکترونی (SEM) این آرزو را که می توان با روش های جدید گام های بلندتری در بهبود کیفیت صدای ساز های سنتی چوبی برداشت به زودی به واقعیت مبدل خواهد شد.
یکی از مهمترین مسایلی که سازندگان ساز به آن توجه ویژه دارند،انتخاب یک قطعه چوب مناسب برای ساخت سازی با کیفیت خوب است که عموما از عمر چوب به عنوان یک عامل مهم نام می برند ،به عبارتی هر چه عمر چوب بیشتر در نتیجه چوب خشک تر خواهد بود و اگر به دست سازنده ماهر و مجربی سازی از آن ساخته شود می توان انتظار صدای مطلوبی را داشت ولی باید به این نکته اذعان نمود که تخمین قیمت نهایی ساز در مراحل اولیه ساخت برای سازنده امری مشکل خواهد بود که این مساله در علت تفاوت قیمت نهایی سازهای ساخته شده در یک بازه زمانی و از یک قطعه چوب کاملا قابل مشاهده است.
حال سوال این است:
در این میان تکنولوژی چه نقشی را می تواند به عهده بگیرد؟
به نظر می رسد جایگزینی چوب با مواد پلی مری جدید مورد استقبال نوازندگان قرار نگرفته است که البته یکی از دلایل آن را شاید بتوان به علت کیفیت صدای ساز دانست ،اما اگر هم مشکلات آن با پیشرفت تکنولوژی مرتفع گردد باز هم طرفداران زیادی نخواهد داشت.اما نقش دیگر تکنولوژی را می توان در به کار گیری روش های جدید خشک سازی و کنترل فرایند ساخت سازهای چوبی دانست.
به کار گیری تکنولوژی در ساخت گیتار و پیانو در کارگاه ها و کارخانه های سازنده از دهه های گذشته نیز معمول بوده و می باشد اما روش های خشک سازی چوب فقط چند سالی است که در برخی از کشور های دنیا همچون ژاپن در حال پیگیری است که البته به موفقیت های قابل توجهی نیز دست یافته اند.
یکی از این روشها ، ارتعاش و رزونانس مغناطیسی هسته ای (NMR) سلول های چوب است که در اثر ارتعاشات هسته ای سلول ها و گرم شدن آوند ها، آب موجود در آن خارج و بخار خواهد شد و به این ترتیب می توان چوب را خشک نمود.روشهای دیگری نیز مورد توجه پژوهشگران قرار دارد که از آن جمله می توان به بکارگیری امواج میکرو ،امواج رادیویی و نیز روشهای بیولوژیکی اشاره نمود.
ادامه دارد
لازم به ذکر است که آقای علی معافی هم اکنون پژوهشگر و دانشجوی دکترای فیزیک اتمی در گرایش طراحی و ساخت مواد هوشمند و پیشرفته نانوتکنولوژیکی در یکی از دانشگاه های خارج کشور می باشند.
روابط عمومی کنسرواتوار تهران موسسه آموزش عالی آزاد نهاوند
