جوزپه فورتونینو فرانچسکو وردی (به ایتالیایی: Giuseppe Verdi) (۱۰ اکتبر ۱۸۱۳ – ۲۷ ژانویه ۱۹۰۱) آهنگساز ایتالیایی بود. در دهکده‌ای کوچک در ایتالیا زاده شد. پدرش مسافرخانه‌چی فقیری بود که خواندن و نوشتن نمی‌دانست. وردی جوان در ده سالگی برای تحصیل موسیقی و رفتن به مدرسه رهسپار شهر بوستو در نزدیکی زادگاهش شد. نه سال تمام هر یکشنبه برای آنکه کفش‌هایش خراب نشود آنها را بغل می‌زد و حدود پنج کیلومتر پابرهنه راه می‌رفت تا در کلیسای دهکده‌اش ارگ بنوازد. یک حامی ثروتمند، وردی را به خانه خود برد و بعدها تامین مخارج تحصیل موسیقی او را در میلان بر عهده گرفت. وردی پس از پایان ۲۲ سالگی به شهر بوستو بازگشت و سرپرست موسیقی آنجا شد. به این ترتیب پس از اطمینان از درآمدی ثابت توانست با دختر حامی خویش، بانوی جوانی که از کودکی او را می‌شناخت و دلبسته‌اش بود، ازدواج کند.[۱]
بیشتر ساخته‌های او در زمینه اپرا و از محبوب‌ترین آثار اپرایی است که در اغلب سالن‌های اپراهای جهان اجرا می‌شود. وب‌گاه آل‌میوزیک اهمیت وردی در آهنگسازی اپرا را همسنگ نقش بتهوون در سمفونی دانسته است.[۲]
اپراهای پایانی
بوئیتو در کنار وردی در سانتاگاتا (خانه وردی در بوستو)
دو اپرای پایانی وردی اتللو و فالستاف نسبت به دیگر آثار او از پختگی موسیقایی بالاتری برخوردارند. هرچند که وردی پس از آئیدا دیگر انگیزه و اشتیاقی برای ساخت اپرا نداشت، با این وجود اطرافیانش با ترفندهایی زمینه ساخت اثر جدید را فراهم آوردند. در تابستان ۱۸۷۹ ریکوردی (از دوستان نزدیک وردی) که باور نداشت عمر اپراسازی استاد به سر آمده باشد، پس از کسب اجازه از او، ترتیبی داد که وردی و آریگو بوئیتو با یکدیگر ملاقات کنند. او در واقع قصد داشت اشتیاق ساخت اپرایی براساس نمایش‌نامه اتلوی شکسپیر را در وردی ایجاد کند. بوئیتو سه روز پس از دیدار با وردی لیبرتوی اتللو را برای وردی آورد که توانست نظر مساعد وی را جلب کند. اما وردی قولی برای ساخت اپرا نداد هرچند که جرقه‌هایی در ذهنش شکل گرفته و در حال گسترش بود.[۳]
بوئیتو و وردی از چندین سال پیش یکدیگر را می‌شناختند. وردی در سال ۱۸۶۲ کانتاتای کوچکی به نام «سرود ملت‌ها» برای یک خواننده و ارکستر همراه با گروه همسرایان ساخته بود تا در نمایشگاه بین‌المللی لندن اجرا شود. او در آن کانتاتا از شعرهای بوئیتو استفاده کرده بود. بوئیتو در آن زمان بیست سال داشت و آثارش را به‌شوخی با توبیا گوریو امضا می‌کرد. او نظریه‌هایی پر از شور جوانی درباره بازسازی هنر داشت و معتقد بود گذشته را باید به‌کل به فراموشی سپرد و آغازی نو بنا نهاد. درست برعکس وردی که باور داشت موسیقی بهتر را تنها بر بنیادهای کهن می‌توان ساخت. در آن زمان مشکل می‌شد پذیرفت که آنها روزی تبدیل به دوستان و همکارانی نزدیک گردند.[۴] در واقع سردی از جانب وردی بود که علاقه‌ای به دوستی نشان نمی‌داد. چراکه بوئیتو در غرور جوانی اپراهای نخستین و ناپخته وردی را مورد تمسخر قرار داده بود. او البته پس از شنیدن آئیدا به اشتباه خود پی برد.
به پیشنهاد ریکوردی و موافقت وردی، بوئیتو در سال ۱۸۸۰ بر روی تألیف تازه‌ای از اپرای سیمونه بوکانرا کار کرد وردی هم در نت‌نگاشت آن اصلاح‌هایی انجام داد که اجرای آن در سال ۱۸۸۱ پیروزی چشمگیری بود.[۵] با این وجود وردی شتابی برای ساخت اتللو نشان نداد. وی سرانجام در ۱۸۸۶ اعلام کرد که اگر همه‌چیز به خوبی پیش رود اپرای تازه‌اش به اجرا درخواهد آمد. در ژانویه ۱۸۸۷ تمرین‌ها با شدت در لا اسکالا انجام گرفت. اما وردی برای خود این حق را محفوظ داشت که اگر از نتیجه کارش راضی نباشد، بتواند حتی در آخرین دقیقه از اجرای اتللو جلوگیزی کند. وردی در واقع از نتیجه کار نگران بود چرا که ۱۵ سال از نخستین اجرای آئیدا و ۱۳ سال از نخستین اجرای رکوئیم در میلان گذشته بود و اپرای جدید سکوت چند ساله او را می‌شکست. نگرانی وردی بی‌مورد بود. در روز اجرا لا اسکالا از جمعیت پر شد و پس از پایان اجرا مردم کالسکه وردی را تا هتل محل اقامتش همراهی کردند.[۶]
برخی از آثار وردی
آتیلا
آئیدا
اون باللو این ماسکرا
لا فورزا دل دستینو
نابوکو
ایل تراواتوره
لا تراویاتا
فالستاف
ریگولتو
پانویس
درک و دریافت موسیقی، راجر کیمی ین، ترجمه حسین یاسینی، ص ۵۴۴
Robert Cummings. «Giuseppe Verdi» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی آل‌میوزیک. بازبینی‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۱۰.
همفریز، وردی: نیروی سرنوشت، ۳۴۰–۳۴۳.
همفریز، وردی: نیروی سرنوشت، ۲۶۳.
همفریز، وردی: نیروی سرنوشت، ۳۴۹.
همفریز، وردی: نیروی سرنوشت، ۳۵۷–۳۶۱.
