خوش آمدید - امروز : پنج شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳
امین‌الله رشیدی

امین‌الله رشیدی

امین‌الله رشیدی [زادهٔ اردیبهشت ۱۳۰۴ در روستای (اکنون شهر) راوند کاشان] خواننده و آهنگساز ایرانی است. وی مدتی ریاست رادیو تبریز را نیز بر عهده داشته است.

آهنگ‌سازی و خوانندگی رشیدی در رادیو تهران از سال ۱۳۲۷ خورشیدی آغاز و تا پایان سال ۱۳۴۴ به طور پیوسته ادامه داشته و در این مدت بیش از ۱۲۰ آهنگ ساخته است.
امین‌الله رشیدی در طلوع یکی از روزهای اردیبهشت‌ماه ۱۳۰۴ خورشیدی در روستای راوند کاشان از پدری کشاورز و مادری شاعرزاده (دختر ادیب بیضائی کاشانی) و شاعرمنش متولد شد. در چهارماهگی او را به کاشان آوردند و تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در آن جا به پایان رساند. بلافاصله پس از پایان تحصیل در یکی از دفاتر اسناد رسمی کاشان مشغول به کار شد و در سال ۱۳۲۵ به تهران نقل مکان کرد. وی در سال ۱۳۳۴، بنا به مقتضیات شغلی از کار در رادیو استعفا داد.

رشیدی در سال ۱۳۳۶ خورشیدی، با دختری اهل کاشان ازدواج کرد که حاصل آن دو فرزند دختر و پسر (افسانه و صبا) است. فرزندان او نیز از ذوق موسیقایی بهره‌ای به‌سزا دارند.
زندگی هنری

در ضمن تحصیل، نقاشی قالی ایرانی را نزد استادان آن زمان، محمد دبیر الصنایع و حسن نقش‌پور اراکی فرا گرفت و در زمانی کوتاه تا مرحلهٔ طراحی و ابتکار پیش رفت. همزمان، مقدمات نوازندگی تار را نیز نزد حسن نقش‌پور آموخت.

رشیدی از راه شنیدن صفحات گرامافون و آثار خوانندگان دهه ۱۳۲۰ رادیو ایران با ردیف آواز ایرانی آشنا گردید. در اوائل ورود به تهران اصول نت‌خوانی را نزد موسی معروفی در کلاس‌های شبانه هنرستان موسیقی (تالار وحدت کنونی) و نیز به مدت یکی دو ماه در کلاس موسیقی مسعود معارفی فرا گرفت. وی نخستین خواننده ایرانی آشنا با خط بین‌المللی موسیقی (نت) است.او همچنین تئوری آواز را نزد دکتر مهدی فروغ در هنرستان موسیقی آموخت. پس از یادگیری نت، نوازندگی تار را رها کرد و از آن پس نت آهنگ‌هایی را که می‌ساخت، بدون استفاده از ساز، به روی کاغذ می‌آورد.

در سال ۱۳۲۸، موسی معروفی واسطه آشنایی رشیدی و علی‌محمد میثاق رهبر یکی از ارکسترهای رادیو ایران، گردید. او از همان سال به عنوان خواننده و آهنگساز فعالیت خود را در رادیو آغاز نمود و نخستین بار ترانه رنج جدایی از ساخته‌های موسی معروفی را در مایه افشاری با ارکستر نامبرده در رادیو اجرا کرد.

وی همزمان در برنامه‌های موسیقی ارتش که شب‌های جمعه ساعت ۷:۳۰ بعد از ظهر از رادیو ایران پخش می‌شد، در ارکستری به سرپرستی علی تجویدی می‌خواند و در چند برنامه رادیویی محمد بهارلو نیز شرکت نمود.

رشیدی در مدت فعالیت در رادیو ایران حدود ۱۰۰ آهنگ ساخت. شعر برخی از ساخته‌هایش سروده خود اوست (مانند ترانه دریا) اما آهنگ‌های وی بیش‌تر برای اشعار تورج نگهبان، بیژن ترقی، مهرداد اوستا، فریدون مشیری، رضا ثابتی، نظام فاطمی، ابوالقاسم حالت، نواب صفا، عبدالله الفت و پرویز وکیلی ساخته شده‌اند.

اغلب ساخته‌های رشیدی توسط ارکسترهای شماره ۱ و ۲ رادیو ایران اجرا شده‌اند که از نوازندگی و همکاری حبیب‌الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، عباس شاپوری، محمد میرنقیبی، انوشیروان روحانی، ولی‌الله البرز، یاوری، حدادی و دیگران برخوردار بودند. این اجراها تحت نظارت و سرپرستی مشیر همایون شهردار و حسین‌علی ملاح ضبط و پخش شده‌اند.

شیوه رشیدی در خوانندگی و آهنگ‌سازی، مرز میان سنت و نوگرایی می‌باشد؛ به قول خودش حد وسط را انتخاب کرده است. او می گوید: “اگر این میانه‌روی و اعتدال در تمام امور دنیا جاری بود چهره جهان و زندگی خیلی زیباتر و مطبوع‌تر از آن چه تا کنون هست می‌بود.”

رشیدی در باره موسیقی کلاسیک و ردیف آوازی که سینه به سینه حفظ شده و کامل‌ترین صورت آن به وسیله موسی معروفی نت‌نویسی شده است، نظریاتی دارد و معتقد است که در اجرای آوازها، به شرط حفظ اصالت ایرانی و به خصوص تلفیق آن با شعر پارسی، باید شیوه‌ای نو ایجاد کرد و از تکرار مکررات آن هم به طور گسترده امساک نمود.

همچنین او در کاربرد واژه‌های ارزشمند هنر و هنرمند که دست‌اندرکاران و به تبع ایشان مردم عادی بدون ضابطه و بی‌محابا به هر چیز و هر کس اطلاق می کنند حساسیتی خاص دارد. وی به اعتبار قول بزرگان و هنرشناسان می گوید: “هنر یعنی خلاقیت و هنرمند یعنی خلاق و آفریننده. بنا بر این اگر در یک اثر هنری اعم از شعر و موسیقی و نقاشی و غیره، ابتکار و نوآوری به چشم نخورد، به این معنی که اگر در قطعه‌شعری یک مضمون نو و در آهنگی حتی یک ملودی جدید و زیبا نتوان پیدا کرد، این دیگر هنر نیست و صاحب چنین آثاری مستحق لفظ هنرمند نه؛ و بر همین منوال، برچسب کلمه هنرمند به خواننده یا نوازنده یا صاحب اثر دیگری که فاقد شیوه‌ای نو و ابتکاری و مستقل در کارشان باشند، جایز نیست .باید به این مجریان ماهر و مسلط و چیره‌دست هنر آفرین گفت و با اطلاق کلمه استاد از آنان تقدیر کرد و ارجشان را پاس داشت!”

رشیدی در شاعری و نویسندگی و نقد نیز دستی دارد و مقالاتی از او در مطبوعات به چاپ رسیده که آخرین آن‌ها نقدی است بر کتاب شعر نو، از آغاز تا امروز، تألیف محمد حقوقی از انتشارات مؤسسه فرانکلین که در شماره ۱۰ سال ۵۲ مجله وحید چاپ شده. سفرنامه‌ای به نام از کاشان تا کاناری در سال ۱۳۷۲ از ایشان چاپ شده است.
نمونه‌ اشعار (نام هنری آشنا)

فسانه وجود

آوخ که شام تیره محنت سحر نداشت

نخل امید و شاخه هستی ثمر نداشت

بر ما همای فر سعادت گذر نکرد

از حال دل به جز من و دل کس خبر نداشت

رفتیم گر ز دست، کسی را خبر نشد

مردیم گر ز درد، به قلبی اثر نداشت

جز اشک چشم و خون دلم در میان نبود

گویی که خوان هستی از این بیش‌تر نداشت

کی می‌نهاد بار مصائب به دوش ما

گردون به ناتوانی ما گر نظر نداشت؟

نازم به سخت‌جانی این جان بی‌شکیب

کز من به جان رسید و ز من دست بر نداشت

این یافت زیب هستی و آن شد سوی عدم

افسانه وجود حدیثی دگر نداشت

از زندگی چو مرگ سیه می‌گریختم

بر چهره گر نشان و صفای هنر نداشت

دیدی که آخر این دل دیرآشنای من

در دامی اوفتاد که راه مفر نداشت؟

اشتراک گذاری مطلب
ایمیل شما آشکار نمی شود

نوشتن دیدگاه

تمام حقوق مادی , معنوی , مطالب و طرح قالب برای این سایت محفوظ است