کریستف ویلیبالد گلوک

کریستف ویلیبالد ریتر فون گلوک (به آلمانی : Christoph Willibald Ritter von Gluck) آهنگساز آلمانی

كریستف ویلیبالد گلوك Christoph Willibald Gluck به سال ۱۷۱۴ از یك خانواده اشرافی آلمان در فرانكنی متولد شد . در كودكی در مدرسه ژوزیت های كوموتاو Komotan در دسته خوانندگان آواز می خواند .
در سال ۱۷۳۷ به میلان در شمال ایتالیا مسافرت كرد و در آنجا نزد سامارتینی به تحصیل موسیقی مشغول شد و ضمناً به تصنیف آهنگ پرداخت و در مدت قلیلی ده اپرا در آن شهر نوشت.
در سال ۱۷۴۵ گلوك ایتالیا را ترك كرد و به قصد لندن به پاریس رسید و آنجا به آثار رامو و اپرای فرانسه آشنا شد . در لندن اپرای «سقوط دیوها» را نمایش داد و به ملاقات هندل نائل آمد و از او نكات جدیدی آموخت .

پس از یك سال به آلمان مراجعت كرد و از آنجا بارها به دانمارك ، اتریش و ایتالیا مسافرت كرد . پاپ كه به آثار گلوك توجه خاصی داشت در سال ۱۷۵۴ او را به دربار خود خواند و لقب «شوالیه مهمیز طلایی» به او داد .
گلوك از سال ۱۷۵۰ در وین اقامت گزید و تحت حمایت امپراطریس ماری ترزا Maria Theresa به ریاست اركستر دربار منصوب شد . در این شهر بود كه گلوك آثار مهم خود را مانند ارفئو و ائوریدیچه Orfeo ed Euridice (سال ۱۷۶۲) و آلسست Alceste به وجود آورد .
در سال ۱۷۷۴ گلوك به دعوت ماری آنتوانت ملكه فرانسه به پاریس مسافرت كرد و نخستین اپرای فرانسوی خود را به نام ایفی ژنی در اولید Iphigenie en Aulide كه از روی تراژدی راسین Racine به آهنگ اپرا درآورده بود اجرا كرد و از آن پس با آنكه در وین اقامت داشت هر چند یك بار برای نمایش اپراهای خود به پاریس می آمد و خدمت بزرگی به اپرای فرانسه كرد به طوری كه فرانسویها با وجود آلمانی بودن گلوك او را جزو آهنگسازان فرانسه می شمارند .

اصلاح اپرا:
گلوك نخستین اصلاح كننده اپرای ایتالیایی است و قواعد جدیدی برای اپرا وضع كرد . آغاز كار گلوك از اپرای تاپلیتن ایتالیایی شروع شد و تحت تأثیر استاد خود سامارتینی ۱۰ اپرای ایتالیایی تصنیف كرد . ولی در سفر فرانسه و انگلستان گلوك با سبك اپراهای دیگر آشنا شد .
از سال ۱۷۵۸ تا ۱۷۶۴ گلوك در وین به تصنیف اپرا كمیك فرانسوی پرداخت و به تدریج از افراط ویرتوئوزیته (هنرنمایی های فنی) در آواز و صحنه های عاشقانه اپرای ایتالیایی كه بیش از حد تصنعی و خسته كننده شده بود به فكر افتاد ترتیب جدیدی در آهنگهای اپرا ایجاد كند ، آشنایی او با كالسابیجی Calsabigi شاعر ایتالیایی كه برای او متن اپراها را به فرانسه ترجمه می كرد به رفرم اپرایی او نیز كمك كرد .
نخستین اصلاح اپرایی گلوك در اپرای ارفئو و ائوریدیچه صورت گرفت . این داستان قدیمی یونانی با احساسات حقیقی و سادگی خود روح تازه ای در اپرای گلوك پیدا كرد و به همین جهت بیش از اپراهای دیگر كه تا آن زمان در مورد این داستان ساخته شده بود مورد توجه قرار گرفت .
اما گلوك رفرم اساسی خود را به سال ۱۷۶۷ در اپرای آلسست Alcest بنیان گذاشت . این اپرا حاوی مقدمه ای است كه در آن گلوك نظر اصلاحی خود را چنین بیان كرده است :
«وقتی من به تصنیف موسیقی آلسست پرداختم با خود عهد كردم تمام افراط كاریهایی را كه به واسطه خودخواهی ناپسند خوانندگان یا خودنمایی آهنگسازان به وجود آمده و مدتی است اپرای ایتالیایی را به صورت نامطبوعی درآورده و زیباترین و باشكوه ترین نمایشها را به طرز مضحك و خسته كننده ای جلوه داده است ، از میان بردارم .
فكر می كردم موسیقی را به بنیان حقیقی آن كه عبارت از پیروی شعر در بیان احساسات و حالت دراماتیك یك داستان است محدود كنم بدون آنكه كار نمایش قطع شود یا تزیینات بی فایده و زائد اثر خود را از دست بدهد …
من تصور می كنم كه اورتور باید تماشاگران را به نمایشی كه در جریان است واقف سازد و اطلاعاتی از مضمون اپرا بدهد … و نباید گذاشت به تعبیر غلط بستگی آن با متن نمایش از بین برود و از قدرت و حرارت اپرا بكاهد .
به علاوه فكر می كردم كه بزرگترین مساعی من باید به جستجوی زیبایی در سادگی منتهی شود و از جلوه مشكلات به جای سادگی و روشنی احتراز كردم .»
به این طریق گلوك چند اصلاح بزرگ در اپرا به عمل آورد :
۱- اورتور را كه تا آن زمان از آهنگهای اپرا جدا بود به موضوع داستان مربوط كرد ، چنانكه اورتور آلسست او مقدمه داستان اپرا است .
۲- آوازهای اپرا را ساده كرد و صحنه های عاشقانه را از جنبه تصنعی درآورد و یك حالت كاملاً طبیعی و مؤثر در اپرا به وجود آورد . گلوك عقیده داشت «در كلیه آثار هنری سادگی ، حقیقت و طبیعی بودن تنها قانون زیبایی است» و روی این اصل تزیینات زائد آوازی را حذف كرد.
۳- رسیتاتیف در اپرای گلوك اهمیت بسیار یافت ، به عقیده او رسیتاتیف باید هسته تمام بازیها و موسیقی دراماتیك باشد و همین نظر را بعدها واگنر به حد كمال در اپراهای خود رعایت كرده است .
۴- گلوك فاصله زیاد در رسیتاتیف و آریا را از بین برد و آنها را به طور متناوب در اپرا تنظیم كرد .
اصلاح اپرایی و نمایش ارفئو ، ایفی ژنی و آلسست در فرانسه غوغایی برپا كرد ، به خصوص كه در آن وقت پیچینی Piccini آهنگساز ایتالیایی با اپرای رولاند شهرتی در پاریس كسب كرده بود و او كه نسبت به اپرای قدیم ایتالیا وفادار بود با گلوك رقابت شدیدی آغاز كرد ؛ سرانجام بین طرفداران گلوك و پیچینی مجادله درگرفت ، روسو نیز در صف طرفداران گلوك در این مبارزه شركت كرد و عاقبت نظر اصلاحی گلوك مورد قبول موسیقی شناسان واقع شد و به این ترتیب پیروزی باافتخاری نصیب او شد .