سه تار از خانواده ی تنبور قبل از اسلام می باشد. کاسه ی آن از چوب درخت توت ساخته شده و دارای بیست و پنج یا بیست و شش پرده می باشد. از نام آن بر می آید که دارای سه سیم است. اما یک سیم چهارم نیز بعدها به آن افزوده شده است. این افزایش به نوازنده ی سه تار قرن دوازده هجری شمسی، مشتاق علی شاه، تعلق می یابد. این سیم که «واخوان» نامیده می شود، نسبت به نت تکیه یا نت اصلی دستگاه مورد نظر کوک می شود ولی نواخته نمی شود بلکه نوسان آن به همراه سیمهای دیگر، آن نت اصلی را به نوازنده و به شنونده یا آوری می کند.بدلیل صدای ظریف و طنین اندازش، که نتیجه ی در نظر گیری ممنوعیت موسیقی در دوران گذشته در ساخت آن میباشد، سه تاز ساز مورد علاقه ی عرفا و اهل تصوف بوده است. گفته می شود که مشتاق علی شاه، در مقابله با آنهایی که تلاش بر از بین بردن موسیقی داشتند، سه تارش را «چوب سگ زنی» نامیده بود.در عصر ناصری (۱۲۲۹ـ۱۲۷۷ه.ش.)، میرزا عبدالله ، فرزند آقا علی اکبر خان فراهانی و جمع آورنده و تشکیل دهنده ی «ردیف» موسیقی ایرانی، ازنخستین کسانی بود که سه تار را، مانند تار، یکی از سازهای پایه ی این موسیقی دانست و خود او نیز علاوه بر تار، نوازنده ی سه تار چیره دستی بود. پس از او، درویش خان و ابوالحسن صبا، از جمله استادانی بودند که در بالا بردن آشنایی عام با سه تار و ادامه ی مکتبمیرزا عبدالله آثار بسیار با ارزشی را به جای گذاشتند. اما تا اواسط قرن چهارده ه.ش. سه تار هنوز جایگاه خود را به عنوان ساز پایه نیافته بود ودر اکثر اوقات ساز دوم نوازندگان به شمار می رفت. با به وجود آمدن رادیو و پخش مرتب اجراهای استادان موسیقی ایرانی از این طریق، دسترسی مردم به این هنر آسان تر شد و حضور احمد عبادی فرزند میرزا عبدالله و از اولین استادانی که سه تار را ساز اصلی خود به شمار می بردند، در برنامه های رادیو، این ساز را در بین مردم محبوب ساخت.
اشتراک گذاری مطلب
لینک کوتاه برای مطلب
ایمیل شما آشکار نمی شود
